Inleiding

In Nederland kennen we volgens de Wet op de lijkbezorging twee soorten graven. Dit zijn particuliere en algemene graven. Nog niet iedere begraafplaats hanteert deze termen conform de wetgeving. Zo worden particuliere graven ook nog wel genoemd: koopgraven, familiegraven, eigen graven. En algemene graven heten nog vaak huurgraven. Zelfs worden particuliere graven weleens huurgraven genoemd als ze voor een bepaalde tijd worden uitgegeven en koopgraven als deze voor onbepaalde tijd worden uitgegeven. Kortom, veel verschillende termen die het er allemaal niet duidelijker op maken. Maar hoe zit het dan wel?

Het verschil tussen een particulier en een algemeen graf is een beetje te vergelijken met een koopauto en een leaseauto in de autodealerwereld.

Soorten graven

Er zijn twee soorten graven; algemene graven en particuliere graven. En elk soort graf kan weer meerdere verschijningsvormen (typen) hebben.

• Algemeen graf

U ´least´ als het ware een algemeen graf. De zeggenschap over deze graflocatie blijft bij de beheerder. Het onderhoud wordt uitgevoerd door de beheerder. Hij bepaalt wie er in het graf komen te liggen en voor hoe lang. U bent in dit geval dan ook geen rechthebbende maar belanghebbende. Op een algemeen graf, waarin meerdere personen worden begraven, komen ook veelal meerdere gedenktekens te staan. In dit soort graf liggen dus ook voor u onbekende personen. En over 10 jaar (of soms 15 of 20 jaar, afhankelijk wat er in de verordening/het reglement staat), wordt dit graf geruimd.

Waarom zou u voor een algemeen graf kiezen? Het grootste voordeel is de prijs. De keuze is helemaal aan u natuurlijk, er vanuit gaand dat de beheerder beide soorten graven aanbiedt. Algemene graven vindt u namelijk niet op iedere begraafplaats. Wat is voor u belangrijk? Verwacht u vaak op grafbezoek te gaan? Wilt u het graf zelf onderhouden of laat u dat liever over aan de beheerder? En natuurlijk: wat was de eventuele wens van de overledene en de nabestaanden? Allemaal overwegingen die meespelen bij de keuze.

• Particulier graf 

U ´koopt´ een particulier graf. Beter gezegd: u koopt de rechten op een graflocatie en bent na de koop de rechthebbende volgens de wet. We noemen dit

Grafrecht

Het plekje grond blijft van de eigenaar van de begraafplaats maar u mag voor een belangrijk deel bepalen wat er met dit plekje gebeurt. De begraafplaatsbeheerder luistert naar u als rechthebbende en niet naar andere familieleden of betrokkenen. U bepaalt bijvoorbeeld wie er in dit graf begraven mogen worden en hoelang zij daar begraven blijven. Ook bepaalt u wat er òp het graf komt te staan. Er zijn wél een paar mitsen en maren: uw wensen moeten binnen de regels van de wet én binnen de aanvullende regels van de verordening/reglement van de begraafplaats vallen.

Dit particuliere graf ´koopt´ u (neemt u op naam) in eerste instantie voor minimaal 10 jaar. Maar dat kan ook langer; bijvoorbeeld voor 20 jaar, 40 jaar of op een enkele begraafplaats zelfs voor onbepaalde tijd. Als deze periode (zeg 20 jaar) bijna is verlopen, dan ontvangt u van de beheerder een brief. Hierin wordt gevraagd of u het graf nog langer wilt aanhouden, voor bijvoorbeeld nogmaals 5 of 10 jaar. Als u wilt stoppen, dan gaan de grafrechten weer terug naar de beheerder. Als u wilt verlengen, dan blijft het graf op uw naam. Deze verlengingen blijven altijd mogelijk. De beheerder moét ook eerst een reactie van u ontvangen voordat hij deze graflocatie weer van u overneemt. Uw rechten zijn dus goed geborgd.

Type graven

Ieder soort graf (algemeen of particulier) kan meerdere verschijningsvormen hebben. Er zijn diverse typen graven, bijvoorbeeld een:

• zandgraf
• keldergraf
• bovengronds graf
• mausoleum
• kindergraf
• graf voor onbepaalde tijd

Uitgiftetermijn

De uitgiftetermijn verschilt per begraafplaats. De periode van handhaving die voor een algemeen graf geldt is wettelijk vastgesteld voor minimaal tien jaar. Vaak echter worden ook termijnen van vijftien of twintig jaar gehanteerd. Dit is vastgelegd per begraafplaats. De belanghebbende van een algemeen graf weet dit dus van te voren.

Bij een particulier graf worden voor de looptijd twee begrippen gehanteerd: de looptijd bij uitgifte en bij verlenging. De looptijd bij uitgifte bedraagt minimaal 10 jaar (wettelijk vastgelegd), maar bedraagt vaak bijvoorbeeld 20, 30 of 50 jaar. Ook staat de wet toe dat een graf voor onbepaalde tijd wordt uitgegeven, dus voor altijd. Omdat dit relatief veel ruimte kost zijn er niet veel begraafplaatsen die deze mogelijkheid bieden.

Een particulier graf blijft zolang bestaan als u, als rechthebbende, dat wil! Dit recht ligt dus niet bij de begraafplaatsbeheerder!

Vóórdat de looptijd bij uitgifte is afgelopen, ontvangt de rechthebbende van een particulier graf een brief van de beheerder waarin hij meldt dat de looptijd bij uitgifte binnenkort teneinde loopt. Daarbij geeft hij de mogelijkheid om de looptijd te verlengen. Wettelijk mag dit een periode zijn die aansluitend tussen de vijf en twintig jaar ligt. Nadat deze periode is verlopen ontvangt de rechthebbende opnieuw een brief van de beheerder met de mogelijkheid om de looptijd opnieuw te verlengen. Deze werkwijze blijft doorgaan, totdat de rechthebbende bepaalt dat het graf niet langer gehandhaafd hoeft te worden. Op dat moment gaan de rechten weer over naar de beheerder van de begraafplaats.