Wat te doen aan hoge grondwaterstand behoudens drainage

Vraag:

Beste mensen, ik ben A. K., secretaris van het Parochiebestuur van de HH M. van G. in S. Tevens hebben wij een eigen begraafplaats gelegen aan een kleine rivier. Ons kerkdorp S., de kleinste kern van de gemeente H., heeft net als zoveel andere kerken met een eigen begraafplaats, last van te veel oppervlaktewater en te hoge grondwaterstanden. Vraag: Wat kun je hier aan doen behoudens drainage? Hebt u hier enige ervaring mee? Hebt u enig idee van de kosten die hier mee gepaard gaan? Recent gelezen dat te hoge GWS een negatief effect hebben op de stoffelijke resten van de overledenen. Kunt u en wilt u mij hierover berichten? Met vriendelijke groeten A.K.

Antwoord:

Beste A. K. Problemen met de waterhuishouding op een begraafplaats komen helaas vaak voor. Duidelijk is dat het verteringsproces in natte omstandigheden stagneert, ja zelfs stopt met alle vervelende gevolgen van dien. De Wet op de Lijkbezorging schrijft voor dat de bodem van de onderste kist in een graf 0,3 m. boven de gemiddeld hoogste grondwaterstand moet liggen. Er is dus zelfs -en niet onterecht- een verplichting voor de eigenaar/beheerder om de waterhuishouding op een begraafplaats in de hand te houden! Gemakkelijker gezegd dan gedaan. Het is moeilijk om vanuit je stoel de bodemgesteldheid en waterhuishouding op de begraafplaats in S. te beoordelen. De ligging van het kerkdorp beoordelend; dicht bij rivieren, schat ik in dat er sprake is van een kleiige, slecht doorlatende grond en -zoals u al zegt- een hoge grondwaterstand. U vraagt om een oplossing zonder drainage. Waarschijnlijk vanwege de hiermee gepaard gaande kosten? Of de enorme overlast om zo’n systeem aan te brengen? Laat ik eerst de theoretische kant benaderen. Wellicht trap ik open deuren in. In hoeverre is er in dit gebied sprake van een polderregime met een kunstmatige grondwaterstand? Kan deze kunstmatig verlaagd worden? De andere theoretische mogelijkheid: het gedeelte van de begraafplaats ophogen waar nog begraven gaat worden; een aandachtspunt voor de toekomst. Dit lost echter niets op met het huidige probleem bij de aanwezige graven. Echt simpele oplossingen of oplossingen per graf zijn er niet. Het meest voor de hand ligt toch de aanleg van een drainagesysteem. Dit hoeft echter niet per se een horizontaal systeem te zijn, dat dieper aangebracht moet worden dan de bodem van de onderste kist en het volledig op kop zetten van het terrein. Een simpeler en minder ingrijpende oplossing is de aanleg van een verticale drainage. Afhankelijk van de doorlatendheid van de grond worden buizen met drainopeningen aan de onderkant in de bodem aangebracht (gespoten of geboord) met een bepaalde onderlinge afstand. Deze buizen worden onderling gekoppeld met een verzamelleiding die zo’n 50-70 cm. onder maaiveld wordt aangebracht. Dit geheel wordt aangesloten op een pompsysteem en een afvoerleiding naar een watergang. Het grondwaterpeil zakt tot het peil van de onderkant van de verticale drainbuizen. Tussen de buizen onderling is sprake van een opbolling van de grondwaterstand. Met dit systeem wordt voorkomen dat een bestaande begraafplaats geheel opengetrokken moet worden met sleuven van zo”n 3 m. diepte. De aanleg is eenvoudiger, goedkoper en minder drastisch. Veel beheerders hebben positieve ervaringen met dit systeem. Een andere oplossing die ook minder ingrijpend is: het spuiten van een drainagesysteem. Zonder overheersend graafwerk wordt met behulp van waterdruk een ‘mol’ met daarachter een leiding door de grond gestuurd gespoten. Een methode die kan als er geen of weinig obstakels in het terrein liggen. Bij bijvoorbeeld een bebost terrein geeft deze oplossing problemen. Kortom, er zijn allerlei methodes. Maar deze hebben alle de gemeenschappelijke eigenschap: op basis van een drainagesysteem. Om te beoordelen welke oplossing het meest past zal een cultuurtechnisch bureau vrijblijvend ingeschakeld moeten worden. Een kostenindicatie is moeilijk te geven. Een contactpersoon van een bureau kan waarschijnlijk al bij het eerste bezoek een globale financiële inschatting geven van de opties. Met vriendelijke groeten,

Wim van Midwoud LOB
14 maart 2008