Schaderisico bij renovatie monumenten

Vraag:

L.s, In 2009 gaan wij de begraafplaats grondig renoveren; d.w.z. omgevallen in ingezakte monumenten verwijderen (ongeveer 160stuks geheel en 60 gedeeltelijk), andere monumenten opknappen (120 stuks) enz. Door het verwijderen van monumenten bestaat de kans dat daardoor de naastgelegen monumenten gaan scheefzakken c.q. gaan scheuren. Hoe groot is die kans? En wat is er tegen te doen? Voor wie is dat risico? (Kun je je daarvoor verzekeren? Verder is de opmerking gemaakt dat door het weghalen van met name liggende delen van monumenten er verzakkingen ontstaan en wanneer er forse regenbuien komen op diverse plaatsen botten e.d. naar boven zullen komen. (Een van de nabestaanden wees mij hier op en er heeft ook een artikel in De Telggraaf over gestaan.) Hoe groot is dat risico? Ik heb het zelf nog niet meegemaakt en wanneer er een opgraving plaatsvindt moet men diep graven voor men de stoffelijke resten tegenkomt! Het wordt een hele operatie; vandaar dat ik vooraf graag weet waaraan we toe zijn. Daarom graag een reactie op de vragen. Met groet, R. K., beheerder,

Antwoord:

Beste R. K., Vanuit mijn stoel is het wat moeilijk te beoordelen wat de risico’s zijn van scheefzakken en scheuren van monumenten bij ruimen van buurgraven. Ik raad u daarom op de eerste plaats aan om eens een afspraak te maken met één of meerdere gespecialiseerde bedrijven welke zijn aangesloten bij de BVOB: http://www.bvob.eu/contact . Vraag via deze site eens een ledenlijst op. Zij kunnen u altijd in eerste instantie vrijblijvend adviseren. Uiteindelijk kunt u bij meerdere bedrijven (zonder dat zij dit onderling weten) een offerte opvragen. Kans op scheefzakken is geheel afhankelijk van de wijze waarop de monumenten gefundeerd zijn. Ligt het monument op een vast raam, op oudere losse lipramen, is wellicht de fundatie van meerdere graven één geheel?! Nader onderzoek is in ieder geval nodig. Een beheerder kan zich verzekeren tegen schade aan monumenten, bijvoorbeeld door storm en andere extreme weersomstandigheden. Ook tegen vernielingen is mogelijk. Echter schade tijdens renovatie is aan de beheerder zelf. Het is daarom ook goed om een schadeclausule op te laten nemen in de offerte van de aannemer; schade ontstaan door de aannemer tijdens de werkzaamheden dient in overleg met de opdrachtgever te worden hersteld door de aannemer. Inventarisatie van scheuren voorafgaand is zinvol. Verzakken doen uiteindelijk alle graven. Alleen al door het feit dat op een gegeven moment een kist het begeeft. In de kist zit veel lucht, welke bij inzakken wordt gevuld door de bovenliggende grond. Dat specifiek bij dit werk er een reële kans is dat botresten zichtbaar worden vind ik een Telegraaf-verhaal. Als er op de juiste diepte is begraven (60 cm onder maaiveld) dan lijkt mij dit risico nihil. Waarschijnlijk is het nodig dat na de ruimingen de graven worden aangevuld. Gebruik hier in ieder geval schone grond bij. Geen enkele beheerder (en ook de LOB niet) zit te wachten op verhalen over gevonden resten in de krant. Alleen daarom is het al belangrijk dat dit werk door professionele bedrijven wordt uitgevoerd. Hopelijk kunt u hiermee verder. Heeft u nog vragen of opmerkingen, dat kunt u mij natuurlijk altijd nog eens benaderen. Met vriendelijke groeten,

Wim van Midwoud
15 december 2008