Pad opgedrukt door wortels

Vraag:

Geachte heer/mevrouw, Op onze begraafplaats hebben we de volgende situatie. Aanwezig is een haag met bomenlaan. Een meter uit de bomen ligt een tegelpad, een halve meter uit het pad ligt het eerste graf. Het probleem is dat de bomen in het verleden van te weinig voeding zijn voorzien. De begraafplaats bestaat uit een ophoging met zand van een meter of twee en slechts de bovenste halve meter bestaat uit teelaarde. De bomen wortelen dus erg oppervlakkig en de wortels gaan op zoek naar voeding. U voelt hem al aankomen. Het pad wordt enorm opgedrukt en de wortels zitten tot ver in de grafvakken. Om de bomen te behouden zijn dus ingrijpende maatregelen nodig. Hiervoor is een voorstel gedaan door een ter zaken kundig bedrijf. Hierbij is het de bedoeling dat al het zand onder het pad tot op andelhalf/twee meter diepte wordt ontgraven en wordt vervangen door een goed doorwortelbaar medium voor de bomen. Met een wortelkerende constructie wordt voorkomen dat de wortels opnieuw hun weg gaan zoeken naar de grafvakken. Een en ander is voor de duidelijkheid op het bijgevoegde schetsje aangegeven. Er van uitgaande dat dit technisch is op te lossen, heb ik daarbij twee vragen. 1. Is er een wettelijk of juridische maximum, tot hoe dicht je mag ontgraven naast een bestaand graf. Er is ter plaatse drie diep begraven, kun je daar (er nogmaals van uitgaande dat dit middels stempels of anderszins technisch is op te lossen) bij wijze van spreke een halve meter naast loodrecht ontgraven, of verstoor je daar (juridisch) de grafrust mee? Of zijn er vanuit gezondheidsbepalingen bezwaren om zo dicht langs de overledenen te graven? 2. Ik meen dat er in principe geen zand of grond van de begraafplaats mag worden afgevoerd. Geldt dit ook voor grond en zand waarin (nog) niet is begraven? Zou je deze grond zand, wel mogen gebruiken bij een nieuw te maken uitbreiding van de begraafplaats, juist naast de bestaande begraafplaats? Met vriendelijke groet, L. K., gemeente A.

Antwoord:

Beste L. K. Dank voor uw technische vraag! ad.1) In het Besluit op de lijkbezorging uit 1997, wordt over afstanden tot een graf alleen gezegd dat de afstand van een graf tot de erfafscheiding minimaal een meter moet zijn. Dit heeft verder geen betrekking op de situatie die u omschrijft. Het is technisch goed mogelijk om 50 cm vanaf een graf een wand te plaatsen. Er kan een keerwand de grond ingedrukt worden voordat er ontgraven wordt. Ook is een ‘berlijnse wand’ mogelijk; eerst palen in de grond staan en tijdens het ontgraven steeds horizontale planken aanbrengen. Belangrijk is natuurlijk dat de werkzaamheden door een gecertificeerd c.q. erkend bedrijf worden uitgevoerd. Kijk een op de volgende site van de BVOB: http://www.bvob.eu/wie-zijn-wij/leden. Maar toch nog een vraag vanuit mijn stoel: waarom een wand tussen pad en graven? Is het niet mogelijk een kering te plaatsen tussen bomen c.q. haag en pad?! Het lijkt mij vooralsnog geen goed idee om het zandcunet onder het pad te ontgraven. Als u onder het pad voeding voor de bomen aanbrengt, dan wordt het probleem van een onregelmatig liggend pad alleen maar groter. Door juist te voorkomen (met een wand) dat de boomwortels onder het pad groeien, blijft het pad veel beter vlak liggen. Wellicht is daar ruimtegebrek? Ik zou hoe dan ook geen goede boomgrond onder het pad aanbrengen. Wellicht is het een oplossing om de bomenzone te injecteren met een voedselrijk substraat: gaten boren en vullen. U zegt dat de bomen te weinig voedsel krijgen. Wordt het blad voortijdig geel? Bevatten de kronen veel dood hout? Een oppervlakkige beworteling kan te maken hebben met de boomsoort. Twee extremen: eiken maken een penwortel, berken en populieren wortelen zeer oppervlakkig. Deze eigenschappen hebben niets met voeding te maken. Of is er wellicht sprake van een hoge grondwaterstand? Ook dan wortelen bomen oppervlakkig. Mijn ervaring is dat bomen welke niet in verharding staan niet snel voedselgebrek hebben. Kortom; uw vragen lokken bij mij meer vragen op. Wellicht heeft u toch voldoende stof om verder te gaan met de voorbereiding. Zo niet, dan kunt u altijd weer opnieuw contact zoeken. ad2) Er zijn geen regels over het afvoeren van grond en zand van begraafplaatsen. Een ander punt is of aannemers deze grond graag wil hebben en zo ja tegen welke prijs. Men denkt toch al gauw dat men botjes tegen gaat komen, waar een nieuwe grondeigenaar niet blij mee is. Het is daarom verstandig om zo mogelijk op een begraafplaats met een gesloten grond- en zandbalans te werken. De specie verwerken op een uitbreiding is een hele goede optie dus. Met vriendelijke groeten,

Wim van Midwoud
5 februari 2009