Meest geschikte zandsoort voor begraafplaats en zettingseis

Vraag:

Wij zijn druk bezig met voorbereidingen om de begraafplaats te gaan uitbreiden. Het duurt echter nog wel even i.v.m. de nodige vergunningen die we ervoor moeten verkrijgen. Maar vooruitlopend heb ik twee vragen aan u. Vraag 1:Ik heb begrepen dat er goed rekening moet worden gehouden met de zandkeuze (of aarde aanvulling), zodat er niet teveel zout in het zand zit, dit vertraagd nl. het ontbindingsproces, en is hier in de buurt al eens verkeerd gegaan, met gevolg dat alles eruit moest worden gehaald en opnieuw ingericht met wel werkbaar zand voor een begraafplaats.Weet u welke soorten zand je mag gebruiken bij uitbreiding van een begraafplaats? 2e vraag: Welke zettingseis is er voor 30 jaar? Hoeveel cm mag de grond inklinken na aanleg begraafplaats? Ik verneem het graag van u. Met vriendelijke groet,E. D.

Antwoord:

Geachte mevrouw D., Als technisch consulent van de LOB wil ik gaarne reageren op uw technische vragen. Toch lijkt het me noodzakelijk dat u ook een gespecialiseerd adviesbureau in de arm neemt. Ik kan u de aandachtspunten melden, een adviesbureau de technische details en de normeringen. 1. Het is belangrijk dat onder de laag zwarte grond (ca. 60 cm) zand wordt verwerkt. Zand zorgt voor een goede zuurstoftoetreding wat bij het ontbindingsproces nodig is. Zeezand is inderdaad funest; zout conserveert (werd vroeger al in de visserij toegepast) en is daarom ongeschikt om te gebruiken. In mijn ervaring is het enige andere belangrijke criterium de mu-waarde; de korrelgrootte. De fractie kleine deeltjes in het zand mag niet te hoog zijn, omdat de bodem teveel dichtslibt (zgn. klapzand). Een gelijkmatige korrelgrootte is beter dan een sterk varierende korrelgrootte: de openruimten tussen grotere deeltjes worden gedicht door de kleinere deeltjes. Natuurlijk is het tegewoordig belangrijk / verplicht dat een gecertificeerd bureau een bodemonderzoek uitvoert op een grond/zandmonster van het depot waar vandaan het zand betrokken wordt. Al met al is het minder ingewikkeld dan het lijkt. Op zich voldoen in Nederland vrijwel alle zandsoorten. De drie hierboven genoemde criteria moeten echter worden getoetst. 2. De zettingseis bepaalt u als opdrachtgever. Het is niet mogelijk om van achter mijn bureau de zettingseis te bepalen. De mate van zetting / klink wordt bepaald door de ophoging (gewicht opgebrachte grond) en de draagkracht van de bodem (bevat deze veenlagen?) Na bodemonderzoek is te bepalen wat de zettiing ongeveer zal zijn na het opbrengen van een bepaalde laag. Ook zal het opgebrachte, losse zandpakket zelf iets inklinken. De zetting mag niet zo groot worden dat daarmee de grondwaterstand te dicht bij de onderste kist komt. Dit is in ieder geval een criterium waarmee bij de voorbereiding rekening moet worden gehouden. Invloed uitoefenen op de zetting van de ondergrond is vrijwel ondoenlijk. Invloed uitoefenen op de opgebrachte zand/grondlaag is wel mogelijk. Een richtlijn uitde praktijk is dat de zetting in de eerste 10 jaar ongeveer het dubbele is dan in de volgende 10 jaar, en vervolgens op de volgende 10 jaar. Dus: stel eerste 10 jaar 8 cm, de volgende 4 cm, de daarop volgende 2 cm, etc. Zoals u merkt wordt dit een technisch verhaal met veel mitsen en maren. Neem daarom een gespecialiseerd adviesbureau in de hand. Enkele voorbeelden: DHV, Genius Loci, Oranjewoud, Arcadis. Met vriendelijke groeten,

Wim van Midwoud
26 juni 2009