Illegale bijzetting

Vraag:

Mevr. Harmsen, Afgelopen week heeft zich het volgende bij een bijzetting afgespeeld: Een overleden echtgenote is bijgezet in het graf van haar man, die daar reeds circa 18 jaar begraven was. Een paar dagen daarna kregen we te horen dat in de kist van die mevrouw ook de urn van haar moeder is bijgezet. Deze urn heeft 4 jaren bij het crematorium gestaan. We hebben toen contact opgenomen met de begrafenisonderneming die toen aangaf dat ze dat waren vergeten te melden, maar die zagen daar verder geen probleem in. Ik heb hem gezegd dat ik dit voorval om advies ter sprake zal brengen bij onze vereniging LOB (juridische afdeling) en hem daar later over zal berichten. In ons begraafplaatsregelement staat : maximaal 2 overleden in een graf. Vraag: is hier de wet overtreden en zo ja welke stappen moeten wij ondernemen of moeten we dit zomaar voorbij laten gaan? mvg A. W.

Antwoord:

Beste A. W., een asbus mag wettelijk wel in een graf worden bijgezet, maar natuurlijk niet anoniem (u heeft de gegevens niet van de overledene) en ook niet zonder uw toestemming en ook niet als dit strijdig is met uw reglement. Ik zou hier zeker een zaak van maken door de rechthebbende van het graf hierop aan te schrijven. Het is volstrekt illegaal wat hier is gebeurd. met vriendelijke groet, Pauline Harmsen Ter aanvulling publiceer ik hier tevens het antwoord op dezelfde vraag in de juridische adviesrubriek van Mr. W.G.H.M. van der Putten: Geachte heer W., Toen ik uw e-mail las, heb ik even 10 minuten pauze moeten nemen om rustig te worden. Ik zou laaiend zijn.. “Vergeten te melden” dat er een asbus in de kist zat. Nou, bij mij kwam deze onderneming nooit meer de begraafplaats op. Dit is fraude, misschien ook valsheid in geschrifte, in zekere zin ook grafschennis, overtreding van de Wet op de lijkbezorging en overtreding van het reglement van de begraafplaats. Maar het is in ieder geval strafbaar, zelfs op meerdere gronden. Ik zou dit zeer zeer hoog opnemen als ik begraafplaatshouder was. Je wordt bedonderd en in je onwetendheid bega je als begraafplaatshouder ook een aantal overtredingen van de Wet en van het Besluit op de lijkbezorging. Je begraaft een asbus en weet niet van wie. Je kunt dus niet weten of de rechthebbende op het graf dit wilde en je weet niet wiens asbus het is (alleen het verhaal dat het de bus van oma is, is natuurlijk geen garantie), terwijl je dat volgens het Besluit op de lijkbezorging moet administreren. Je kunt als begraafplaatshouder nu niet niets doen. Je kunt deze kennis nu niet vergeten. Betrouwbaarheid en behoud van vertrouwen dat volgens de wet bij de administratie van de begraafplaats bekend is wie waar begraven is en vooral dat dat gecontroleerd is, is een essentieel iets voor een begraafplaats. Nog los van de strafbare feiten en het feit dat je grof besodemieterd bent . Ik zou eisen dat de kist wordt geopend en dat de asbus wordt verwijderd. Uiteraard alles op kosten van de uitvaartondernemer. Voor het openen van de kist is m.i. verlof van de burgemeester als bedoeld in artikel 29 Wlb nodig. De overleden vrouw wordt weliswaar niet echt opgegraven, maar het openen van het graf en het openen van de kist komen daar wel dicht bij. Daar moet je heel voorzichtig en zorgvuldig mee zijn en ik ben geneigd om het zekere voor het onzekere te nemen. Iemand die toevallig ziet dat het graf geopend wordt of pas geleden geopend is, moet niet denken dat de begraafplaatshouder willekeurig graven opent. Wat zou ik adviseren? – De begrafenisondernemer melden dat de zaak bekend is en hoog wordt opgenomen. Dit is strafbaar en u(w bestuur) als begraafplaatshouder wordt in de positie gebracht dat hij onwetend medeplichtig wordt gemaakt aan strafbaar handelen. Ik zie het illegaal begraven van een asbus als een vorm van grafschennis, er worden stoffelijke resten in een graf gebracht die er niet horen. Er is overtreding van artikel 81, aanhef en onderdeel 6, Wet op de lijkbezorging; ook strafbaar. Er zullen vast regels van het reglement van uw begraafplaats overtreden zijn; dat is ernstig verwijtbaar en frauduleus handelen. Reden om de begrafenisondernemer misschien te verbieden voor een periode van een jaar of langer zijn werkzaamheden op uw begraafplaats uit te voeren. Als u een opdrachtformulier voor een begrafenis hebt (wat ik altijd aanbeveel) en er is niet opgegeven dat er een asbus mee begraven wordt, is dat valsheid in geschrifte. Ik zou als bestuur van de begraafplaats zeker overwegen om aangifte te doen bij de politie. Voor het weer openen en sluiten van het graf zou ik het gangbare tarief voor een opgraving of voor een begraving rekenen en dat in rekening brengen bij de uitvaartondernemer. U kunt het eventueel laten uitvoeren door een andere ondernemer en ook diens rekening bij de in overtreding zijnde ondernemer deponeren. – De burgemeester schrijven, het gebeuren vertellen en verlof ex artikel 29 Wlb vragen om het graf te openen en de asbus uit te nemen. Als de burgemeester verlof geeft, bent u gedekt. Als de burgemeester antwoordt dat geen verlof nodig is, bent u ook gedekt. Nog een paar losse opmerkingen. U schrijft dat u graven uitgeeft voor 2 overledenen. En nu zijn het er 3. Nu is het zo dat een graf plaats biedt voor 2 kisten, maar dat het technisch gezien mogelijk is om ook een of meer asbussen bij te plaatsen, boven of naast die kisten. Wettelijk is dat ook mogelijk. Als u uw reglement echter zo hanteert, dat u overledenen telt en bijvoorbeeld 2 asbussen in een graf als een ‘vol’ graf rekent, dan is dat de regel die u voor de begraafplaats hanteert en dat men zich daaraan moet houden. Kunt u een begrafenisondernemer verbieden om voortaan – een bepaalde periode of altijd – op uw begraafplaats te begraven? Ja. Het begraven is iets waar de houder van de begraafplaats geheel verantwoordelijk voor is. In de praktijk gebeurt dit altijd door begrafenisondernemers. Maar dat is stilzwijgend toch altijd onder de eindverantwoordelijkheid van de begraafplaatshouder. Die moet ook aan de hand van een document controleren wie er begraven wordt. Als blijkt dat je een bepaalde begrafenisondernemer niet meer kunt vertrouwen, kun je hem niet meer toelaten. Dan moet de familie maar een ander nemen, of het laatste stuk van de hele uitvaart, de gang naar de begraafplaats en het zakken van de kist, overlaten aan een andere ondernemer. De plaatsing van een asbus in een eigen graf is net zoals een begraving van een kist iets waar de begraafplaatshouder op toe moet zien; hij moet volgens artikel 10 Besluit op de lijkbezorging ook de nodige gegevens administreren. Met vriendelijke groet,

4 oktober 2016