Nieuw: Een Heer... zoekt een laatste rustplaats

Een Heer, in de kracht van zijn leven, zoekt een laatste rustplaats met stijl en smaak waar het mijmeren over de dood en vergankelijkheid vanzelf wordt opgeroepen en waar vriend en vijand hem waardig kunnen gedenken als het zover is. Hij bezoekt Begraafplaats Akendam in Haarlem. Zal dat zijn laatste rustplaats worden?

Zoeken

Joost, bediende van Heer Bommel in de stripboeken van Marten Toonder, weet dat zijn ‘heer van stand’ een teer gestel heeft. Dat geldt ook voor heer dezes, edoch verplaats ik mij niet in een automobiel maar wandel en zoek samen met mijn hond Keesje de weg, of we nemen het openbaar vervoer. Het zoeken naar een plek waar ik na mijn overlijden tot eeuwige rust hoop te komen gebeurt niet willekeurig. Akendam is één van de zeven zogenaamde heerlijkheden bij Haarlem. Een heerlijkheid was lang geleden de benaming van een gebied waarover een ‘heer’ gezag uitoefende. Een gepaste keuze voor een eerste zoektocht naar een schone rustplek.

‘De begraafplaats is landelijk gelegen,’ zo stond op de site te lezen. Maar is gelukkig per bus niet moeilijk bereikbaar. Bij het uitstappen op de halte Noorderbegraafplaats loeit een koe met een kalfje aan haar zijde waarschuwend naar mijn wandelmaatje, die kwispelend naar de overkant rent waar de begraafplaats ligt. Evenals de vogels in de winter, kost het mij meer energie om het lichaam op temperatuur te houden, dus ik ren een beetje, weinig heerachtig, mee.

De ingang is sober en modern. Geheel onbevooroordeeld betreden we de begraafplaats die is aangelegd ter uitbreiding van het oudere Kleverlaan in het centrum van Haarlem. De strakke oprijlaan en de grote vijver, met aan het einde de ronde aula, zijn mooi! En schoonheid geeft warmte. Gesterkt en hoopvol slaan Keesje en ik rechtsaf.

Mijmeren

We wandelen iets soepeler langs de enigszins saaie stenen en stoppen zeer verrast bij een graf van de Hells Angels Haarlem. De spreuk op het ‘broederschapgraf’ is in het Engels en vrij vertaald betekent het zoiets als ‘bescheidenheid is moeilijk wanneer je de beste bent’. Het doet ons glimlachen maar ook even huiveren. Maar waarom eigenlijk? Even verderop is een ‘burgerlijk’ graf waar op, onder en boven in de bomen en in de heg ernaast witte kerstversiering hangt en, om eerlijk te zijn, dat is ‘enger’.

Een islamitisch grafveld sluit de begraafplaats aan de noordkant af en is te betreden door een hek met daarop islamitische symbolen. Het veld is groots opgezet, maar doet helaas wat armoedig aan door de betonnen grafkelders die er staan; alvast neergelegd en wachtend op de volgende dode?

Er is sowieso nog veel ruimte. De begraafplaats straalt iets uit van ‘het begraven doen we er nog even bij want onze hoofdtaak is cremeren’. Het crematorium is enorm en staat links van de ingang. In eerste instantie dacht deze Heer dat het een overdekt zwembad was, ontworpen door een Noorse architect.

Maar een Heer wil begraven worden. Eenvoudig en voedzaam voor planten en bloemen. De winterzon verlicht alle grond, de gevallen bladeren ritselen en hebben vrij spel op deze open begraafplaats. De winterse natuur maakt het ‘overzichtelijke patroon’ (aldus de website) kil en berekenend. Rechte vlakken, zonder durf, spanning en fantasie. Geen tuin die werkelijk inspireert tot gedenken. Het is deze Heer te stijf en te weinig speels. In één keer is het overzicht er en weet je hoe het in elkaar zit, er valt daarna niet veel meer te ontdekken. En weinig om bij te mijmeren.

De noodzakelijkheid van het einde wordt niet verbloemd. De begraafplaats doet geen poging de bezoekers te ontmoeten. Als mijn kameraden mij hier straks een groet komen brengen vrees ik voor een ongewilde vervreemding: waarom ben je hier gaan liggen? 

Besluit

Aan het einde is mijn hoofdmelodie mineur. Terwijl ik toch ook wel eens een opgewekt deuntje heb gevloten al wandelend langs ‘het einde’. Ik fluister tegen Keesje: “We moeten verder zoeken.”

Tegenover Begraafplaats Akendam ligt de St. Jozef Begraafplaats. Een groot bord ‘Verboden voor honden’ jaagt ons direct weer de andere kant op richting bus. De koeien in de wei en het winterzonnetje kunnen ons niet meer warm krijgen. We zijn verkleumd maar vastbesloten: liggen in Haarlem-noord wil ik niet. Mijn levenskunst kan ik hier niet dood voortzetten. Als u begrijpt wat ik bedoel?

Keesje heeft haast. Het wordt donker en we hebben trek in warmte en eten.