Een zelfrijdende heggenschaar

De 72-jarige Jan Tangelder uit Silvolde (Achterhoek) heeft met zijn zoon een bedrijf in de grondroertechniek. Het bedenken en bouwen van machines is zijn lust en zijn leven, getuige zijn erf met al dan niet onttakelde houtkloven, hooiblazers en grasmaaimachines. Nu heeft hij iets bedacht waarvan begraafplaatseigenaren kunnen profiteren: een zelfrijdende heggenschaar.

Een hovenier uit Overijssel bracht het zaakje aan het rollen. Op de Country Fair in de Aaltense buurtschap IJzelo, vorig jaar juni, ontmoette hij Jan Tangelder. De hovenier had een aantal begraafplaatsen als klant. Vele honderden meters heg moesten handmatig geknipt worden. De ruimte tussen graven en heg was te krap om er met een gangbare kraan of tractor langs te rijden. Kon Tangelder – die in een krant eens ‘de Willie Wortel van Silvolde’ was genoemd, en sindsdien als uitvinder regionale bekendheid geniet – daar niet iets op verzinnen? “Het moest in ieder geval een lichtere en smallere machine worden dan de doorsnee landbouwmachine,” zegt Tangelder. “Lichter, omdat je niet met al teveel gewicht langs de graven kunt rijden. In het boerenland kun je weinig schade aanrichten, maar op een begraafplaats ligt dat heel anders. Daar moet de grootste voorzichtigheid betracht worden. Om schade aan de graven te voorkomen, maar ook omdat je niet met machine en al in een graf wilt zakken. Dan kom je met de verkeerde mensen aan de praat.”

De machine moest behalve lichter ook smaller worden dan gebruikelijk is, omdat de ruimte tussen de heggen en de graven vaak maar een ruime meter breed is. Tangelder toog aan de slag. Van het onderstel van een betonbreekmachine (“Die had ik hier nog staan, ik heb ‘m een keer van een sloper gekocht”) verplaatste hij de wielen van naast naar onder de machine, zodat het breedte-probleem opgelost was. Hij zette er een messenschaar op en zorgde ervoor dat de machine bestuurbaar werd. “Daardoor kan een heg redelijk secuur geknipt worden.” De machine kan in snelheid afgesteld worden, en rijdt maximaal 3 km/uur.

In het nabijgelegen Terborg klaarde hij afgelopen najaar zijn eerste klus met de machine. Het was direct een reuzenklus. “Op de begraafplaats stond 700 meter heg. Hij was drie meter breed en zo’n vijf meter hoog. Daar hebben we in negen uur knippen een mooi smal heggetje van gemaakt. Er kwam 2,5 container afval vanaf. De komende zes, zeven jaar heeft de begraafplaatsbeheerder er nauwelijks omkijken naar.”

Behalve op begraafplaatsen ziet Tangelder ook mogelijkheden voor gebruik van zijn heggenschaar op campings en in plantsoenen. Kan de machine overal in Nederland worden ingezet? “De machine kan op een dieplader, dus ik kan overal komen. Het is echter de vraag of het rendabel is. Dat is voor een groot deel afhankelijk van de reistijd. Als ik twee uur moet rijden voor 100 meter heg is het waarschijnlijk niet rendabel.”

Daarom zal vooral Silvolde en de (wijde) omgeving profijt kunnen hebben van Tangelders heggenschaar. Voorlopig komt er ook geen tweede machine. “Het is niet zo zinnig een volgende machine te maken, of vanuit dit concept zelfs een productielijn op te zetten, omdat je zo’n apparaat beter ‘vanuit het niets’ kunt maken, door diverse al bestaande apparaten aan te passen en aan elkaar te koppelen.”

Wie meer wil weten kan Jan Tangelder bellen: 06 532 140 36.