Grafrechten verlopen, wat te doen?

Vraag
Bij welke situaties plaats je wanneer het grafrecht gaat verlopen een oproep bij het graf een advies . Is dit altijd nodig?
– Aanschrijving door gemeente, rechthebbende geeft reactie maar wil geen verlenging
– Grafrecht gaat verlopen. Aanschrijving door gemeente, rechthebbende geeft geen reactie
– Overlijden rechthebbende. Aanschrijving door gemeente, familie gevonden maar wil geen rechthebbende worden
– Overlijden rechthebbende. Aanschrijving door gemeente, er volgt geen reactie
– Tussentijds afstand door rechthebbende waarbij grafrecht nog loopt.

Antwoord
Het plaatsen van een oproep bij een graf is op zich een manier om contact te krijgen met persoenen welke belang hebben om een graf in stand te houden. Je legt een aantal situatie voor en vraagt wanneer wel en wanneer geen oproep te plaatsen. Ik kopieer de verschillende situaties hieronder en geef er een reactie op.

Grafrecht gaat verlopen. Aanschrijving door gemeente, rechthebbende geeft reactie maar wil geen verlenging
Advies: Je schrijft niet op welk moment de rechthebbende een reactie geeft, daarom verwijs ik even naar artikel 28, lid 3 Wlb.

Indien niet binnen drie maanden na verzending van de mededeling, bedoeld in het tweede lid, om verlenging van het recht is verzocht, maakt de houder van de begraafplaats de mededeling bekend bij het graf en bij de ingang van de begraafplaats, tot het einde van de periode waarvoor het recht was gevestigd.

Wanneer de rechthebbende geen verlenging wil, is het legitiem om ongeacht de termijn waarbinnen reactie ontvangen is, de mededeling bij het graf te plaatsen of deze te handhandhaven. Wellicht is er binnen de kring van nabestaanden iemand anders die het graf wél in stand wil houden.
Wanneer de grafrechttermijn nog niet verlopen is, kan er een overschrijving van het grafrecht plaatsvinden, of wanneer het recht al wel verlopen is, een nieuwe tenaamstelling. Het graf kan dan, inclusief stoffelijke resten en monument, opnieuw uitgegeven worden. Aandachtpunt hierbij is of uitgifte van een graf van afwijkende volgorde volgens de Beheersverordening kan én dat is de aanschrijving voor de verlenging niet staat dat wanneer het recht niet verlengd wordt het graf geruimd wordt, maar dat er vermeld is dat het graf geruimd kán worden.

Grafrecht gaat verlopen. Aanschrijving door gemeente, rechthebbende geeft geen reactie
Zie hierboven.

Overlijden rechthebbende. Aanschrijving door gemeente, familie gevonden maar wil geen rechthebbende worden
Er zal slechts één nabestaande aangeschreven worden. Wanneer die geen belangstelling heeft, weten jullie niet of een ander familielid eventueel wel belangstelling voor het graf heeft. Advies is dan ook dat zodra de aanschrijving verzonden wordt, ook een mededeling bij het graf te plaatsen. Komt hier niet snel een reactie op, is het advies deze mededeling te handhaven gedurende de termijn welke in de Beheersverordening genoemd is bij het overschrijven na overlijden rechthebbende.

Overlijden rechthebbende. Aanschrijving door gemeente, er volgt geen reactie
Advies op dit voorbeeld is gelijk aan het vorige. Bekendmaking / oproep bij het graf gedurende de termijn zoals gesteld is in de verordening bij het graf handhaven.

Tussentijds afstand door rechthebbende waarbij grafrecht nog loopt. Moeten deze gevallen ook een oproep bij het graf geplaatst worden?
Dit voorbeeld is lastiger. Grafrechttermijn loopt nog, rechthebbende doet actief afstand. Hij heeft na die datum ook niets meer te zeggen over het graf. Jullie weten echter niet of de afstand met andere nabestaanden overlegd is. Ik zie geen probleem om dan gedurende een bepaalde periode een mededeling bij het graf te doen. Stel…. iemand anders wil de rechten op zijn naam krijgen. Dan kan er een nieuwe tenaamstelling plaatsvinden. Geen overschrijving van het recht meer, want er is afstand van het recht gedaan. Het graf wordt dan onder de huidige voorwaarden uitgegeven. Een termijn van een jaar voor een mededeling bij het graf is dan een periode waarvan je kan verwachten dat iemand die belangstelling voor het graf heeft, het graf tenminste eenmaal bezocht heeft. Komt er geen reactie, dan zou ik het graf ruimen.

Kortom, doordat je met een persoon te maken hebt, de rechthebbende, worden overige nabestaanden c.q. belangstellende uitgesloten in de beslissing over de instandhouding van een graf. Heeft die persoon geen belangstelling meer, kan het goed dat iemand anders dat wel heeft. Door bij het graf te publiceren geef je die persoon de mogelijkheid om de verantwoording voor het graf over te nemen. Moet je dan veel publicaties bij het graf doen? Wellicht de eerste jaren om de administratie volledig op orde te krijgen wel. Daarna zal het aantal afnemen.4

28 september 2023