Verlopen grafrecht - recht op ruimen?

Vraag

Het grafrecht is verlopen en de rechthebbende verlengt het grafrecht niet, maar wil ook niet tekenen voor afstand zodat het graf geruimd kan worden. Welk recht hebben we als begraafplaats? Mogen we dan toch ruimen? En hoe zit het met het eigendom van de steen? Mag je die af laten voeren in zo’n geval?

ANTWOORD

Het actuele reglement van deze bijzondere begraafplaats biedt uitkomst.

IV Einde grafrechten

Artikel 21

De grafrechten vervallen:

1. door het verlopen van de gestelde termijn met inachtneming van het bepaal[1]de in artikel 17

In opvolging van artikel 21 is artikel 17 van belang:

Artikel 17

1. Het bestuur zal uiterlijk 9 maanden voor het verstrijken van een termijn, waarvoor grafrechten zijn verleend en die kunnen worden verlengd, de rechthebbende schriftelijk attenderen op het aflopen van de grafrechten en de voorwaarden bekend maken, waaronder deze grafrechten kunnen worden verlengd voor een termijn van 5, 10 of 20 jaar.

Wanneer we ervan uitgaan dat u de rechthebbende tijdig conform artikel 17 van uw reglement schriftelijk een verlenging van het grafrecht aangeboden heeft en deze het grafrecht niet wil verlengen én de uitgiftetermijn van het grafrecht is verstreken, dan is de rechthebbende op grond van artikel 21 geen rechthebbende meer. Hij/zij heeft dan ook geen enkele zeggenschap meer over het graf, de inhoud van het graf of over het grafmonument. De overeenkomst is beëindigd. De vraag rijst dan waaróm u de inmiddels voormalige rechthebbende nog zou willen laten tekenen voor afstand van iets wat inmiddels niet meer van hem is? Het is wel verstandig om een schriftelijke bevestiging (aangetekend) te versturen wanneer het grafrecht niet verlengd wordt. In dat schrijven geeft u de volgende zaken aan:

• dat u er kennis van genomen heeft dat het grafrecht niet verlengd wordt; en
• dat de consequentie van het niet verlengen van het grafrecht is dat het monument verwijderd en vernietigd wordt, conform artikel 38 van uw reglement (zie onderstaand); en
• dat het graf beschikbaar komt voor heruitgifte en dat bij heruitgifte de stoffelijke resten worden verzameld en anoniem worden het begraven in het hiervoor bestemde verzamelgraf.

Hiermee heeft u aan uw informatieplicht voldaan. Het is niet nodig dat een (voormalig) rechthebbende alsnog tekent voor afstand wanneer de grafrechtperiode al verstreken is en er geen gebruik gemaakt wordt van het recht op verlenging.

Dan het grafmonument. Gelukkig is dit ook in het betreffende reglement geregeld en wel in artikel 38:

Artikel 38

Binnen drie maanden na het eindigen van het grafrecht kunnen grafteken en/of beplanting door de beheerder of rechthebbende van het graf worden verwijderd. De rechthebbende kan schriftelijk aangeven grafteken en/of beplanting in bezit te nemen. Daartoe dient rechthebbende zelf voor verwijdering te zorgen en de kosten zijn voor rekening van rechthebbende. Graftekens verwijderd door de beheerder zullen worden vernietigd.

De rechthebbende heeft vóór het aflopen van de grafrechttermijn zelf de mogelijkheid gehad om het monument te verwijderen. Wanneer hij het monument na afloop van de grafrechtperiode op het graf achtergelaten heeft, is het monument als gevolg van natrekking uw eigendom geworden. Conform uw reglement mag u het monument vernietigen.

Kortom, het advies aan u is als volgt:

• wanneer grafrecht niet verlengd wordt, stuur altijd een aangetekende brief waarin u dit bevestigd. Stel dat een rechthebbende welke u een verlenging van het grafrecht aangeboden heeft, uw brief niet begrepen had of het antwoordformulier is bij de post in het ongerede geraakt, geeft u een signalering af dat u voornemens bent het graf (op termijn) te ruimen.
• Wanneer er geen verlenging van het grafrecht heeft plaatsgevonden, hoeft er niet getekend te worden voor afstand. Wat de rechthebbende niet meer heeft, kan hij ook niet afstaan.
• In het betreffende dossier is deze werkwijze ook voldoende om tot ruiming van het graf over te gaan.

IW

9 september 2021