Begraafplaatsen: bij uitstek instagrammable

De smartphone van nu is de schoffel van vroeger: een onmisbaar bezit voor een begraafplaatsmedewerker. Tenminste: als je aan je (potentiële) bezoekers en klanten wilt laten zien dat je ook online bestaat. Welke waarde heeft Instagram voor begraafplaatsbeheerders? En, voor het geval die beheerder nog geen account heeft, wat zijn handige tips voor de startende Instagrammer?

Instagram is een ideaal sociaal medium voor begraafplaatsen. Instagram is erg op beelden gericht: op foto’s, op filmpjes of op andere illustraties. Dat onderscheidt dit medium van collega’s als Twitter, LinkedIn en Facebook. Zij zijn toch wat meer op tekst, of op de combinatie van tekst en beeld, gericht. Begraafplaatsen zijn, om het maar even modieus te duiden, erg instagrammable: zeer geschikt voor Instagram.

Ander onderscheidend element: van alle sociale media is Instagram absoluut het meest vriendelijke medium. Anders dan op Twitter of Facebook komen er nauwelijks scheldpartijen voor. Wat dat betreft is Instagram het meest ‘veilige’ en positieve sociale medium.

Enkele tientallen begraafplaatsen in Nederland hebben inmiddels zo’n eigen Instagram-account. Wat opvalt is dat vooral natuurbegraafplaatsen aanwezig zijn. Een snelle zoekactie levert al snel zo’n tien tot vijftien accounts op; een bijzonder hoog percentage van het totale aantal natuurbegraafplaatsen.

Schoolvoorbeeld
Het account van Natuurbegraafplaats Maashorst in Schaijk (zie kader) kan als schoolvoorbeeld genoemd worden. Het account laat duidelijk zien waar het bij een account van een begraafplaats om draait. Het gaat om het posten van:

• Foto’s én filmpjes over natuur (dieren, planten, bomen) én mensen (zowel nabestaanden als personeelsleden van de begraafplaats).
• Actualiteiten (aankondigingen, inhakers).
• Uitnodigingen tot interactie met volgers.
• Foto’s met inspirerende quotes (gedichten, songteksten).

Wat frequentie van de posts betreft (een ‘post’ is een plaatsing van een foto of filmpje), zit Maashorst aan de veilige kant: hooguit één keer per dag. Dit wordt over het algemeen ook als voldoende gezien. Twee keer kan ook, maar bij drie keer ligt de overdrijving op de loer.

Begraafplaats Rhijnhof in Leiden (zie kader) is een ander schoolvoorbeeld. Qua content (dat is: de inhoud van het Instagram-account) is Rhijnhof net zo gevarieerd als Maashorst. De begraafplaats voegt daar nog een extra element aan toe: posts met inhoud over de historie van de begraafplaats en over de (bekende) mensen die er liggen.

Alle posts zijn simpelweg te maken met behulp van een smartphone. Er komt niets ingewikkelds aan te pas. Foto of filmpje maken, uploaden naar Instagram, tekstje erbij maken en publiceren maar. Met een kwartiertje tot een half uur per dag kun je al op een zeer volwaardige manier meedoen.

Online visitekaartje
Instagram is daarmee een laagdrempelige online-etalage van je begraafplaats. Of noem het een online visitekaartje. Meer nog dan op de website van de begraafplaats, deel je via Instagram wat er zoal op je begraafplaats gebeurt. Wat je via posts deelt is belangrijk, maar dat geldt ook voor de invulling van het profiel van je account: je biografie, bestaande uit contactgegevens en een eventuele link naar je website. Kies voor de optie een bedrijfsprofiel aan te maken als je overweegt een account te openen, omdat je met een bedrijfsprofiel wat extra mogelijkheden krijgt (zoals statistieken over je volgers en je kunt meer contactgegevens kwijt).

Naast de posts en de biografie is de ‘feed’ van belang: de feed is de optelsom van al je geplaatste foto’s. Wie jouw profielpagina bekijkt, ziet die feed eronder staan: telkens drie foto’s naast elkaar. Het is de uitdaging daar enige structuur in aan te brengen, om te voorkomen dat jouw feed als een rommeltje oogt. Want dat oogt niet positief.

Volgers
Belangrijke vraag is natuurlijk: hoe krijg ik volgers op mijn account? Er zijn in Nederland zo’n 5,9 miljoen Instagramgebruikers (na WhatsApp, Facebook en YouTube is Instagram het sociale medium met de meeste gebruikers): een deel ervan wil je natuurlijk graag aan jouw account verbinden. Een eerste stap is: ga zelf mensen of bedrijven volgen. Een deel van hen zal jou terugvolgen. Een tweede stap is: gebruik in iedere post één of meerdere hashtags (zoektermen met het hekje ervoor: #).

Zit je al op Instagram? Zoek maar eens op #begraafplaats. Er zijn tienduizenden foto’s te zien. Door die hashtag te gebruiken, trek je mensen die geïnteresseerd zijn in begraafplaatsen naar je toe. Om dezelfde reden kun je ook de hashtag met de naam van jouw stad of dorp gebruiken. Want de mensen die dáár wonen, wil je informeren. Met hén wil je contact, want dat zijn je bezoekers of je potentiële klanten. Het is immers voor een begraafplaats in Maastricht niet zo boeiend om inwoners van Groningen te informeren. Instagram mag dan een bereik op wereldschaal te bieden hebben, in de kern gaat het om die nabije omgeving. Zie Instagram daarom als een laagdrempelige, visuele aanvulling op de andere manieren waarop je normaal gesproken contacten met je omgeving hebt (via bijvoorbeeld je nieuwsbrief, je informatiebord, je website of berichten in huis-aan-huisblad of regionale krant). 

Noortje Beljaars, informatiemedewerker van Natuurbegraafplaats Maashorst in Schaijk: 

“We hebben het Instagram-account sinds juni 2020. Instagram is één van de manieren waarop we kunnen laten zien wie we zijn en wat we doen. Dat past bij de open organisatie die wij zijn. Ik vind het niet vreemd dat natuurbegraafplaatsen gemiddeld meer op Instagram zitten dan de niet-natuurbegraafplaatsen. Wij hebben een ideaal: wij zetten ons in voor mens én natuur, dus in onze posts gaat het veel over de beleving van de natuur en van het leven. Over de dieren die hier rondlopen, de planten die hier groeien en over eeuwige grafrust in de natuur.

Soms maak ik van een post een vraag: welk dier laat deze sporen achter? Dergelijke vragen stimuleren de interactiviteit. We gebruiken sociale media ook om mensen te informeren, zoals bijvoorbeeld over het natuurbeheer op de kruidachtig velden. Door mensen mee te nemen in ons verhaal, leren ze de waarde en daarmee ook de kracht van de natuur kennen. Natuurlijk besteden we ook aandacht aan het begraven, onder meer in de campagne ‘Herinner mij’: in een drietal filmpjes vertellen nabestaanden over de waarde die de plek van hun dierbaren op Maashorst heeft. Dat kan niemand beter uitleggen dan zijzelf. Dat zijn, voor Instagram, best lange filmpjes van zo’n vijf minuten. Maar ze worden zeer gewaardeerd.”

Nicoline Zemering, directeur begraafplaats Rhijnhof in Leiden:

“Ik loop de hele dag met mijn smartphone rond, dus ik kan voortdurend foto’s en filmpjes maken van wat er zoal op een begraafplaats gebeurt. Je kunt zien aan mijn feed dat ik tal van onderwerpen aandacht geef. Van personeel dat aan het werk is tot foto’s van de natuur of van de burgemeester die op bezoek kwam. Toch probeer ik er wel wat structuur in aan te brengen. Historisch getinte berichten bijvoorbeeld probeer ik te koppelen aan #ThrowbackTuesday. Ik post bijna iedere dag iets. Een foto is snel gemaakt, maar ik let wel erg goed op de tekst die ik erbij schrijf. Ik schud dat niet zomaar uit mijn mouw, dus in dat opzicht vind ik het wel echt ‘werk’. Het moet, vind ik, niet te joviaal overkomen. Eerder wat ingetogen.

Ik gebruik Instagram om allerlei redenen. Ik kan informatie geven, ik kan bepaalde producten van ons – zoals bijvoorbeeld de asbestemmingen – promoten, ik kan activiteiten onder de aandacht brengen… Iets anders waarvoor ik het gebruik: mijn volgers geven mij informatie over henzelf. Dank zij sociale media weet ik welke mensen zich betrokken voelen bij de begraafplaats. Als iemand een post van mij een like geeft, ga ik soms kijken wat die persoon zelf allemaal gepost heeft. Dat levert mij zinvolle informatie op, waarop ik vervolgens weer kan inspelen. Ik volg om die reden ook bewust een aantal accounts dat zich sterk op de stad Leiden of op Leidse inwoners richt. Mede daardoor kwam ik op het idee een Leids Hofje op onze begraafplaats te laten aanleggen. Inclusief de Leidse vlag en de Leidse sleutels uit het gemeentewapen.”