Schade grafsteen

Vraag:

Op onze gemeentelijke begraafplaats constateren wij dat er op de hoeken van de grafvakken steeds meer beschadigingen worden toegebracht aan gedenksteen met een liggende steen. Deze beschadigingen, breuken aan de hoeken, worden waarschijnlijk veroorzaakt door de bedrijven ( o.a. steenhouwerijen) die op de begraafplaats werkzaamheden komen uitvoeren aan gedenkstenen. De bocht wordt waarschijnlijk te krap genomen waardoor ze mogelijk over de gedenksteen heen rijden. Wie is verantwoordelijk hiervoor en wie is aansprakelijk voor deze beschadigingen? Rechthebbende spreken ons als beheerder aan op onze verantwoordelijkheid. In onze beheerverordening, onder het artikel 32, aansprakelijkheid, staat dat beschadigingen aan de gedenkstenen voor eigen risico is van de rechthebbende. Hoe dienen we hier mee om te gaan?

Antwoord:

Voordat ik inga wie verantwoordelijk is voor schade, zeg ik -en dat is natuurlijk gemakkelijk vanuit een bureaustoel- dat voorkomen beter is dan herstellen. Wellicht is het haalbaar om op de kwetsbare punten een metalen paal of (natuur)stenen blok te plaatsen die schade aan monumenten kan voorkomen. Alleen al het feit dat bezoekers zien dat de eigenaar van de begraafplaats maatregelen treft kan de onderlinge verstandhouding ten goede komen.

Dan de vraag wie aansprakelijk is bij schade waarvan de dader niet traceerbaar is. Het antwoord is dat dit hoogstwaarschijnlijk in de Verordening staat. Ik neem aan dat gemeente Maastricht werkt met de Modelverordening van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. In dit model staat het volgende (en naar ik begrijp, ook bij u in artikel 32):

Artikel 21. Onderhoud door rechthebbende of gebruiker

1. Het (doen) plaatsen, aanbrengen, herstellen, vernieuwen of verwijderen van de grafbedekking geschiedt door, voor rekening van en voor risico van de rechthebbende of de gebruiker.

Kortom, herstel van grafbedekking gebeurt en is voor rekening van de rechthebbende / de gebruiker. Door toepassing van dit artikel wordt voorkomen dat de eigenaar van de begraafplaats voor iedere vorm van schade wordt benaderd, verantwoordelijk wordt gesteld en verplicht wordt dit te herstellen. Juridisch is daarmee de kous af! De situatie zou anders zijn als aantoonbaar is dat de schade is aangebracht door (een medewerker van) de begraafplaats of bijvoorbeeld ook door stormschade. Maar zoals al gezegd, dat is in uw case niet het geval.

Zo’n schadegeval heeft natuurlijk ook een emotionele kant. Een beheerder zou geheel vrijblijvend na overleg met de rechthebbende kunnen informeren bij een steenhouwer wat de kosten van herstel zouden bedragen. Uit goodwill en ter voorkoming van een eventuele rechtsgang, die een rechthebbende in een extreem geval altijd zou kunnen maken, kan de eigenaar van de begraafplaats een deel van de herstelkosten voor zijn rekening nemen.

Wim van Midwoud
20 februari 2018