Usance mbt restitutie van grafrechten

Vraag:

Op ons Kerkhof staan in het columbarium twee asbussen met de stoffelijke resten van een echtpaar, overleden in 2007, respectievelijk 2008. De dochter van het echtpaar is rechthebbende. Zij heeft gevraagd of ze de bussen uit het columbarium mag weghalen om ze in de tuin achter haar woning te begraven/uit te strooien. Haar argumentatie is: teveel werk om er steeds bloemetjes of kaarsjes bij te plaatsen en de nis schoon te houden. Voorts heeft zij gevraagd of zij de betaalde rechten over de nog niet verstreken periode (19 jaren) kan terug krijgen. In ons reglement is daarover niets geregeld en in het modelreglement van de Nederlandse rk kerkprovincie heb ik evenmin iets kunnen vinden. Om geen verschil te maken met begravenen is ons bestuur van mening dat wij niet tot terugbetaling zouden moeten overgaan. In het geval van begravenen kan de rechthebbende wel het gedenkteken weghalen maar niet zonder meer de stoffelijke resten. Mogelijk komen gelijksoortige situaties meer voor. Weet u wat in zo’n geval usance is waar het gaat over restitutie van rechten?Met vriendelijke groet,W.S.
 

Antwoord:

Voor het bijzetten van de twee urnen is door u een acte opgemaakt. Deze kan worden aangemerkt als een schriftelijke overeenkomst, in dit geval voor twintig jaar, tussen de rechthebbenden en uw bestuur. Deze overeenkomst kan niet eenzijdig worden opgezegd tenzij daarover in uw reglement iets is geregeld. Dat is kennelijk niet het geval. De conclusie is dus dat er, juridisch gezien, voor de gehele  periode betaald zal moeten worden.Het is terecht dat u geen verschil wilt maken met rechthebbenden van een graf. Daar valt niets op af te dingen.Wel zou u zich de vraag kunnen stellen welk belang u gediend dan wel geschaad zou vinden wanneer u de rechthebbende geheel of gedeeltelijk tegemoet zou willen komen. In deze overwegingen zou bijvoorbeeld een rol kunnen spelen de vraag hoe vaak urnen worden bijgezet en hoeveel capaciteit daarvoor nog beschikbaar is. Maar het is ook legitiem te stellen dat u heeft geïnvesteerd in het columbarium en dat u de kosten daarvan wilt “terugverdienen”. Tenslotte zou kunnen overwegen om rechthebbenden halverwege tegemoet te komen. Zij zijn met het verzoek gekomen, u zou hen wellicht tevreden kunne stellen en uw bestuur kan opnieuw over de vrijgekomen capaciteit beschikken. De kans op precedentwerking achten wij erg gering.Kortom, u heeft het recht geheel aan uw zijde maar het is geen plicht daarvan ook volledig gebruik te maken.Omdat uw vraag  een sterk juridisch karakter heeft verwijzen wij u ook graag naar de juridische rubriek op de website www.uitvaartbranche.nl.
 

Jo Beltman
14 december 2009