Wat is de kostprijs van het grafrecht?

Vraag:

Geachte mevrouw Harmsen, Mede naar aanleiding van het onderzoek van uw organisatie en signalen uit onze gemeenteraad, doe ik onderzoek naar de kostendekkendheid van onze verordening lijkbezorgingsrechten. Om u een indruk te geven hoe ik daarbij te werk ga, het volgende: Voor elk van de in de tarieventabel benoemde dienst/handeling worden de kosten inzichtelijk gemaakt. Het gaat dan om uren van het ambtelijk apparaat en alle bijkomende kosten. Voor de meeste diensten/handelingen is het geen probleem om deze kosten in beeld te brengen. Wat meer moeite heb ik met’het verlenen van een uitsluitend recht op een graf’ (in onze gemeente voor een periode van 30 jaar). Kunt u mij mededelen wat volgens uw organisatie meegenomen zou mogen worden als kosten? A. S.

Antwoord:

Geachte heer S., Mijn excuses dat ik nu pas reageer. Ik was erg druk en wilde ook nog iets uitzoeken om uw vraag te kunnen beantwoorden. De grafrechten vallen onder de groep van gemeentelijke belastingen die men retributies noemt. Men betaalt voor het ‘genot’ van gemeentelijke bezittingen. Reinigingsrechten, havengelden, leges e.d. zijn allemaal retributies. Het grafrecht (cq het uitsluitend recht op een eigen graf ) is een vorm van belasting die betrekking heeft op de zorg die de gemeente besteedt aan het graf nadat de begrafenis heeft plaatsgevonden. Het gaat om een gebruiksrecht dat verleend wordt; niet de grond zelf wordt gekocht of verhuurd, maar men betaalt voor de zeggenschap over het gebruik van die grond. De rechthebbende mag immers bepalen wie er wordt begraven in dit graf en hoe lang deze overledenen in het graf begraven gehouden worden. Het grafrecht vormt vaak een weerspiegeling van en bepaalde waarde die de locatie heeft. Goed gelegen graven in mooie, omgeving zijn vaak duurder dan graven in een wat minder gewilde locatie. Daarnaast speelt ook de schaarste van de graven een rol. Hoe groot is de capaciteit van de begraafplaats? Van belang is echter ook alles wat feitelijk gemoeid is met de instandhouding van de graven en de begraafplaats. De hele grafadministratie, de registratie van rechthebbenden en overledenen, de verstrekking van grafaktes, het opsporen van adresgegevens, de werkzaamheden van de burgerlijke stand (hier gaat het dus om arbeidsuren, maar ook om van werkplekken, automatisering, archivering etc) kan allemaal doorbelast worden in de grafrechten. Ook informatiemateriaal, folders, website, opsporen rechthebbenden, beleidswerkzaamheden, capaciteitsberekeningen, boekhouding, controll (dus ook uw werkzaamheden), juridische zaken, bestuurlijke besluiten (vaststellen verordeningen etc.), kunnen allemaal meegerekend worden. Het is altijd meer dan we denken, is mijn ervaring. Hoop dat u hier iets aan heeft, beetje brainstormen in uw eigen omgeving en met de beheerder van de begraafplaats levert wellicht ook nog iets op. Met vriendelijke groet,

Pauline Harmsen
29 november 2007