Graf ruimen of verlengen

Vraag:

Geachte mevrouw/mijnheer Als beheerder van een begraafplaats te T., ben ik bezig i.o.v. het bestuur om de begraafplaats te renoveren, nabestaanden te traceren en aan te schrijven. Wij zijn een vereniging en de werkzaamheden worden zoveel als mogelijk door vrijwilligers verricht. Vanaf 1913 is begraven en grafrechten voor 20 jaar altijd gratis geweest. Na 20 jaar is er nooit aandacht geweest voor graven te ruimen en dus liggen er zeer oude graven waar ook geen nabestaanden meer te traceren zijn. In 2004 is op de leden vergadering besloten dat we graven gaan ruimen en waar de nabestaanden nog prijs stellen om de graven te verlengen de mogelijkheid te bieden om dat voor 10 jaar tegen een vergoeding van 300.00 euro. Tevens hebben we besloten om alle graven die voor 2005 in gebruik zijn genomen en niet ouder zijn dan 20 jaar, de 20 jaar gratis vol te laten maken. Voorbeeld. Een graf in gebruikt genomen in 1996 heeft nog tot 2016 gratis grafrechten. Bij mijn wzh. kom ik een volgende probleem tegen. In 1956 is een graf in gebruik genomen en de nabestaande heeft naar zijn zeggen 2000.00 gulden betaald. Hij kan niet aantonen en wij hebben daar geen aantekening van. Echter, er zijn oud bestuursleden die daar iets van kunnen herinneren. Wij nemen als bestuur deze opmerking niet alleen voor kennisgeving aan, maar accepteren deze ook als zijnde juist. In 1985 is hier een familielid bij begraven. Hier zijn geen betalingen voor gedaan. In onze reglementen heeft nooit een regel gestaan dat een graf door een eenmalige betaling tot de laatste nabestaande in stand blijft totdat de nabestaande toestemming gaf om te ruimen. Wij redeneren nu als volgt. Alle nabestaanden van graven die voor 2005, waarbij de laatste begraven is voor 1985 en dus al 20 jaar grafrechten heeft gehad, hebben de keuze om de grafrechten te verlengen of het graf te laten ruimen. Mijn vraag is; is onze redenering juist? Bij voorbaat dank J. P.

Antwoord:

Geachte heer P., als in uw administratie geen schriftelijke bewijzen (brieven, grafkaarten, notulen, etc.) aanwezig zijn en als de betreffende nabestaande niet kan aantonen (door middel van een kwitantie, grafbrief of grafakte, of reglement) dat in ruil voor zijn betaling een grafrecht voor onbepaalde tijd is gevestigd dan is er geen harde juridische grondslag om het veronderstelde grafrecht toe te kennen. Dit alles neemt niet weg dat het nogal verbijsterend is hoe slecht u uw grafadministratie op orde heeft. Dat komt wel vaker voor: begraafplaatsen worden geconfronteerd met een erfenis uit het verleden die één grote onduidelijk janboel is. Op zich is uw plan om een en ander wat professioneler aan te pakken prima. Maar wanneer u in het verleden graven gratis heeft weggegeven zonder enige afspraak over de geldende grafrechttermijn, dan vraagt u natuurlijk wel om problemen als u achteraf zegt: “we hebben besloten dat u uw grafrecht met terugwerkende kracht maar voor twintig jaar heeft”. Aan de andere kant heeft u voor een vrij redelijke oplossing gekozen door voor iedereen het verkregen graf twintig jaar te laten voortbestaan en dan pas na afloop van die termijn te laten betalen. Maar u moet voorkomen dat u in de toekomst alsnog problemen krijgt doordat dit alles niet goed is geregeld en vastgelegd. U moet het volgende doen: alle nabestaanden krijgen officieel het op dit moment in gebruik zijnde graf voor twintig jaar op naam. U overhandigt iedereen een ondertekende grafakte waarin dit uitsluitende recht om in het betreffende graf overledenen te begraven (en/of de reeds begraven overledenen daarin begraven te houden) schriftelijk is vastgelegd. Dit is de wettelijke termijn en werkwijze waarop een eigen graf dient te worden uitgegeven. Daarna geldt voor elke rechthebbende (dit is de persoon op wiens naam de grafrechten zijn gesteld; dus niet zomaar een nabestaande) het wettelijk recht om na het aflopen van de uitgiftetermijn het grafrecht steeds opnieuw met maximaal tien jaar te verlengen. Gezien uw eigen nalatigheid als begraafplaats is het niet juist als u mensen laat betalen voor een verlenging die conform uw besluit in 2005 had moeten ingaan, omdat de eerste twintig jaar daarvoor al lang waren verlopen. Dus als u nu verlenging tegen betaling gaat aanbieden dan laat u dat met ingang van 2007 ingaan. U kunt geen betaling vragen met terugwerkende kracht. Al dit soort zaken dienen overigens te worden vastgelegd in een deugdelijk reglement. Daarin moet ook worden vastgelegd hoe en onder welke voorwaarden de grafrechten in de toekomst kunnen worden overgeschreven op naam van een nieuwe rechthebbende. Het is niet zo dat elke nabestaande die roept “het is mijn graf”, daar ook automatisch recht op heeft. Ik raad u aan om juridische ondersteuning in de arm te nemen voor het opstellen van een dergelijk reglement en van de bijbehorende grafaktes. Met vriendelijke groet,

4 oktober 2016